Flexinspectie bezoekt Supermarkten

Wat onwennig liepen we de eerste supermarkt binnen, terwijl tweede kamerlid van de SP, Renske Leijten, en bestuurder van FNV Jong, Mathijs Rutten, de manager opzochten. Met een vragenlijst en flyers in de hand, en gestoken in een polo van FNV Jong met Flexinspectie op de rug, gingen we op zoek naar het supermarktpersoneel. Daar! Een vakkenvuller! ‘Goede middag, wij zijn van de Flexinspectie, mag ik je wat vragen?’

Willem Dekker

Van zes tot en met negen augustus 2007 maakte ik samen met jongeren van FNV Jong, Dwars (Groen Linkse Jongeren) en Rood (Jong in de SP) deel uit van de Flexinspectie. We bezochten supermarkten in Nijmegen, Maastricht, Delft en Leeuwarden. FNV Jong heeft de Flexinspectie in het leven geroepen om onderzoek te doen naar flexwerk en wat jongeren daarvan vinden. Dit ter voorbereiding van de aankomende evaluatie van de Flexwet in de Tweede Kamer.
Op mijn lijst stonden vragen als ‘Wat voor contract heb je?’,’Word je overwerk altijd uitbetaald?’, ‘Krijg je doorbetaald bij ziekte?’ en: ‘Nemen ze, als jij of een collega te oud wordt, iemand anders aan?’ Vragen die in verband staan met de bekende problemen in de supermarkt: leeftijdsdiscriminatie, nul uren contracten en een slecht nageleefde cao.
Ook vroegen we of mogelijke problemen bespreekbaar waren met de baas. Waar de één zijn baas superchill noemde, keek een anders eerst over haar schouder alvorens te verklaren liever een andere baas te hebben. Eentje kondigde met een brede grijns bij mij alvast haar ontslag aan, om daar enigszins geschrokken aan toe te voegen: ‘Dit is toch wel anoniem hè?’ Een caissière van in de veertig gaf aan al die nieuwe namen niet meer te leren. Het was voor mij als caissière allemaal erg herkenbaar, vermoedens werden bevestigd, leeftijdsdiscriminatie is een feit, rechten zijn onbekend, plichten talrijk.
Interessant waren ook de gesprekken met managers, bedrijfsleiders en franchise eigenaars. Leeftijdsdiscriminatie bleek uit deze gesprekken nog altijd aan de orde van de dag: ‘Van het hoofdkantoor mag ik niemand boven de achttien aannemen, te duur.’
Daarnaast is voor de Flexwet een oplossing gevonden, wat Rood de ‘3-maanden-truc’ noemt. Dat komt er op neer dat als je drie keer een tijdelijk contract hebt gehad, opnieuw verlenging een vast contract betekent. De truc is een werknemer vervolgens drie maanden thuis te laten zitten om hem of haar vervolgens weer een ‘eerste’ contract voor te schotelen. Een vakkenvuller in Leeuwarden vertelde dat zijn baas hem had verteld dat als hij negentien werd dat wel problematisch zou worden. Hij moest dan wel echt bewijzen beter te zijn dan iemand van zestien.
Met de poloshirts en een gratis sms-nummer voor mensen die hun verhaal kwijt willen is de Flexinspectie bij de tijd. Maar belangrijker is dat de inspectie FNV Jong zichtbaar heeft gemaakt op de werkvloer en dat werd wel eens tijd.