Na een inleidend woord van de voorzitter A. Tallal houdt Willem Dekker zijn inleiding. Onlangs is schoonmaakbedrijf Elegance in het nieuws geweest, waarnaar de Arbeidsinspectie een onderzoek gaat instellen. Dit schoonmaak bedrijf werkt oa met het Tulip hotel. De werknemers zouden niet het minimumloon uitbetaald krijgen en pas op het minimum uitkomen op basis van stukloon als ze een minimaal aantal kamers schoongemaakt hebben. Dit geval staat niet op zichzelf.
Er zijn momenteel in samenwerking met FNV Bondgenoten honderden schoonmakers bezig met de strijd voor verbetering van hun werkomstandigheden en voorwaarden. Daarbij is steun vanuit de samenleving onontbeerlijk. Dekker schetst de situatie in de schoonmaakbranche. Er zijn in Nederland ongeveer 150.000 schoonmakers, verdeeld over 4000 bedrijven. 80% is vrouw, en 90% allochtoon. Voor een deel van het personeel is het een korte stop naar ander werk, maar dat mensen permanent in deze sector werken komt meer voor. Het bruto uurloon is 8,90 euro. Als gevolg daarvan verdienen veel werknemers niet genoeg met 1 baan. Ze hebben er dan 2, twee banen in de schoonmaak komt veel voor. De mensen maken dan werkweken van meer dan 40 uur. Er mogen dan 4000 schoonmaakbedrijven zijn, er zijn maar een paar grote. Dat zijn ISS, CSU, Asito, Gom en Hago. De brutowinst van ISS was in 2007 of 2006 28 miljoen euro, en er werken 21.000 werknemers.
De werkwijze van veel ondernemingen die met schoonmaakbedrijven in zee gaan., zoals de Nederlandse Spoorwegen, de grootste opdrachtgever in Nederland, en de ABN is dat ze zoveel mogelijk van de werkzaamheden in de dienstensector willen uitbesteden. Ze nemen dan de goedkoopste. Daarbij worden contracten afgesloten voor een jaar of een paar jaar en dan nemen ze weer een ander, die nog goedkoper is. Daardoor krijgen de werknemers ook met de contractwisselingen te maken. Eerst doen ze het hetzelfde werk voor bijvoorbeeld ISS en dan voor Asito. Omdat er steeds goedkoper gewerkt moet worden gaat dit ten koste van de arbeidsvoorwaarden en omstandigheden van de schoonmakers. De bezuinigingen worden op hen afgewenteld. De werkdruk wordt steeds hoger. Naast deze hoge werkdruk is een steeds terugkerende klacht het gebrek aan respect voor de schoonmakers en het werk wat ze doen. Dekker noemt een voorbeeld van een schoonmaakster, die haar chef om een schone WC borstel vroeg. Die wees dat af met de woorden: ‘als ik je een nieuwe geef, is die ook zo weer versleten, dus dat heeft geen zin’. Groot probleem is ook het structureel te laat of te weinig uitbetalen van het loon.

De schoonmakers accepteren dat niet langer, ze eisen bij de huidige CAO-onderhandelingen 10 euro bruto. Daarnaast streeft men naar een lagere werkdruk en het recht om je te organiseren. FNV Bondgenoten heeft een nieuwe manier ontwikkeld om de schoonmakers te organiseren, de organizing campagne, die is komen over waaien uit Amerika. Slechts 7% van de schoonmakers is lid van de FNV. De vakbond kan zich niet meer opstellen als een dienstverlener in een bureaucratische organisatie, die bij de telefoon zit te wachten tot er iemand belt of langskomt, we zullen naar de mensen toe moeten om met hen te praten. Dekker, die zelf sinds kort organizer is, zoekt de hele dag schoonmakers op. Hij gaat naar kantines, naar Schiphol, in Utrecht en in de Uithof, Maastricht, Den Haag. De organizers proberen netwerken op te bouwen en als een schoonmaker een probleem heeft maakt men een petitie die onder collega’s verspreid wordt en dan wordt die aangeboden aan de werkgever.
Het behoort tot de uitgangspunten van de organizers dat ze nooit iets voor de mensen doen wat ze zelf kunnen doen.
De schoonmaakcampagne is begonnen door bedrijven die schoonmaakbedrijven inhuren een brief te sturen met de vraag, of de eisen van de schoonmakers op betere arbeidsvoorwaarden ondersteund worden. Daarna zijn delegaties van schoonmakers en maatschappelijke activisten naar verschillende opdrachtgevers geweest, oa ABN/AMRO en ING, om een verklaring aan te bieden. Daarna werden de acties harder. Boze schoonmakers hebben het ING kantoor bestormd. Er was een actie op Schiphol en op het Centraal Station van Utrecht is de gouden drol uitgedeeld aan de NS, als grootste opdrachtgever van schoonmaakbedrijven.

De schoonmakers staan symbool voor veel mensen in veel branches die onder flexibele contracten moeten werken in de dienstensector met slechte arbeidsvoorwaarden. Een heleboel dingen komen samen bij de schoonmakers. Dekker heeft zelf in een supermarkt gewerkt en daar doen zich dezelfde problemen voor. Gebrek aan respect voor het personeel, uitbesteding, flexwerk, het integratiedebat, de armoede waarin de mensen leven. Dit zijn elementen die in andere sectoren ook tot uiting komen. De schoonmakers zijn symbool voor de neo-liberale arbeidsmarkt. Zonder brede steun vanuit de maatschappij kunnen de schoonmakers het gevecht echter niet winnen, dan is het een strijd van David tegen Goliath. De vraag komt dan naar voren, wat we gezamenlijk zouden kunnen doen.
1. We zouden de gemeente kunnen proberen te beinvloeden dat ze duurzaam moet uitbesteden.
2. We zouden net als in Londen is gebeurd een handvest met basiseisen voor de aanbesteding kunnen maken, een handvest voor een leefbaar loon.
3. Er is ook een internetsite ‘een betere toekomst.org’. Daar zouden we reclame voor kunnen maken
4. We kunnen met zoveel mogelijk mensen naar de bijeenkomsten gaan die in het hele land worden gehouden op 2 februari in Amsterdam (Schiphol), Utrecht, den Haag.

Er wordt opgemerkt dat de ARA er juist voor is om dit soort initiatieven te ondersteunen. Wanneer een van de aangesloten organisaties een activiteit heeft, kunnen we kijken welke ondersteuning we kunnen geven. We zullen als ARA eerst ook moeten inventariseren welke activiteiten de aangesloten organisaties ontplooien. Wat doen ze? En aan de hand daarvan een plan opzetten.

We besluiten een rondje te houden van wat de aangesloten organisaties in het kader van de ARA kunnen doen. Er wordt opgemerkt dat de werkgroep FNV lokaal Amsterdam op 25 april een bijeenkomst organiseert over de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.

Iemand brengt naar voren dat we ook de vele vormen van armoede moeten inventariseren. We moeten ons niet alleen richten op de hoogte van het salaris. En verder wil de spreker het woord allochtoon niet meer horen. We zijn allemaal Amsterdammers.

Reagerend op de inleiding zegt een aanwezig gemeenteraadslid dat het principe van duurzaam uitbesteden ook is opgenomen in het programakkoord van de coalitiepartijen, twee jaar geleden, maar dat daar nog niets mee is gedaan. Daar gaat aan gewerkt worden.

Daarna wordt het een discussie over en weer, en houdt men zich niet aan het agendapunt Van de inventarisatie waarbij vooral de vraag is wat de gemeente kan doen om de verarming te bestrijden. Men richt zich af en toe tot de twee aanwezige gemeenteraadsleden. Er wordt gepraat over de Dienst Werk en Inkomen en hoe we dit moeten aanpakken. In het gesprek met de gemeenteraadsleden merkt het raadslid van Groen Links op, dat ze juist is gekomen omdat bij de presentatie en de uitnodigingen van ARA uitdrukkelijk wordt gezegd dat we ons niet alleen op de gemeente moeten richten, dat een veelheid aan maatschappelijke organisaties (Nutsbedrijven, woningbouw verenigingen, etc) met de bestrijding van armoede te maken heeft en dat we ons moeten afvragen wat de oorzaken van verarming zijn, wat zit erachter, waarbij we ons niet alleen op de gemeente richten.

Wat betreft de inventarisatie van wat de aangesloten organisaties kunnen doen merkt de vertegenwoordiger van de Clientenbond in de GGZ afdeling Amsterdam op, dat zijn organisaties regelmatig bijeenkomsten organiseert. Daarbij zijn er verschillende thema’s. In het kader van deze serie avonden zou een avond georganiseerd kunnen worden over het thema inkomen. Hij is van mening, dat patientenorganisaties zich ook met dit thema bezig moeten houden, hoewel er een stroming in die organisaties is die zegt dat dit niet moet.

Iemand doet het voorstel, een werkgroep te vormen van de ARA om je specifiek op de gemeente te richten en om als de gemeenteraad vergadert (de commissie die zich met werk en inkomen bezig houdt) over armoede in te spreken. Er wordt opgemerkt dat we nog maar met een kleine actieve groep zijn, en dat we niet nu al moeten beginnen met het instellen van werkgroepen. Verder wordt naar voren gebracht, dat we geen verdeling in werkgroepen moeten maken met vaste taken en een vaste samenstelling, maar dat we min of meer ad hoc op bepaalde onderwerpen een werkgroep samenstellen met mensen met ene specifieke deskundigheid.

We komen terug op de opmerking van Judith Sargentini. Dat de ARA zich niet alleen met het (inkomens) beleid van de gemeente bezig moet houden. Abdel Tallal bevestigt dit. Hij noemt als voorbeeld de stedelijke vernieuwing. De regie is in handen van het grote geld en de projectontwikkelaars. Dit heeft tot gevolg, dat binnen de ring een twee kamerwoning van 40 m2 250.000 euro kost. Ook de woningbouwverenigingen maken in Slotervaart niet altijd de goede keuzes van wat gesloopt moet worden en wat niet. Soms worden huizen die nog goed zijn gesloopt, terwijl andere huizen die slecht zijn blijven staan. Daar moeten we ons ook mee bezig houden.
De discussie die daarna volgt mond uit in het voorstel dat we op de volgende vergadering een inventarisatie gaan houden van wat de verschillende organisaties doen op het gebied van belangenbehartiging en armoedebestrijding. Dit zetten we voor de volgende keer op de agenda.

Ton van Oost Alarm zegt naar aanleiding van de discussie over een werkgroep die inspreekt bij de gemeenteraad en het benaderen van de gemeente, dat zijn organisatie politiek op een andere manier wil invullen. We kunnen het beste kleinschalig werken. Voorbeeld: mensen die arbeidsongeschikt verklaard zijn voorlichten en mensen in groepen ervaringen met uitkeringsinstanties laten uitwisselen en zo elkaar ondersteunen en sterker worden. Vorig seizoen heeft Oost Alarm een serie bijeenkomsten gehouden met als thema: filosofie. Hoe kun je je persoonlijke ervaringen in een breder kader plaatsen. Wanneer mensen zo over hun eigen leven praten krijgen ze er meer grip op en staan ze sterker tegenover bijvoorbeeld uitkeringsinstanties, waarbij ze ook met de vuist op tafel durven slaan. Dit is kleinschalig, geen grote resultaten op korte termijn, maar wel effectief.
Oost Alarm wil samen met het APCP, de Clientenbond wel iets doen over het thema herbeoordeling arbeidsongeschikten.

Iemand anders merkt op dat de ARA ook aandacht moet besteden aan de positie van de AOW-ers. Opmerking notulist: er is een AOW-actiekomitee opgericht dat over enige tijd ene grote bijeenkomst houdt in de Koningszaal van Artis.

We hebben het over de structuur van ARA. Er is ene plenaire vergadering, een kerngroep die uitgebreid moet worden. (Inmiddels hebben twee mensen zich opgegeven) en er moet een secretariaat komen. Verder kunnen tijdelijke ad hoc werkgroepen opgericht worden met mensen die deskundig zijn op een bepaald terrein en die bijvoorbeeld de gemeente of een andere instantie benaderen. Besloten wordt dat de kerngroep voor de volgende vergadering met een schets van de organisatiestructuur komt.

Iemand van FNV lokaal merkt op dat je inhoudelijk drie speerpunten, thema’s moet kiezen waar je het komend jaar aan werkt. Ook zou per stadsdeel een contactpersoon voor de Alliantie aangewezen moeten worden. Iemand uit Westerpark biedt aan in zijn stadsdeel als contactpersoon op te treden.

Verder te doen:
-verzamelen informatieboekjes stadsdelen met daarin de organisaties
- adressenbestand maken
-organisatie adres en email adres (ara@dds.nl)

Volgende plenaire vergadering : 20 maart om 19.30 uur in Eerste Helmersstraat 106.
Agenda in ieder geval:
1. Schets structuur ARA te maken door kerngroep.
2. Inventarisatie van wat de aangesloten organisaties doen
3. Bediscussieren van een handvest met basiseisen voor de aanbesteding, een handvest voor een leefbaar loon. De gemeente heeft in het programakkoord het principe ‘duurzaam uitbesteden aangenomen, maar daar is nog niet veel mee gebeurd.
4. Voorbereiding grote conferentie najaar.

Piet van der Lende